واکنش دو ژنوتیپ کلزا به باکتری‌های محرک رشد (.Azospirillum spp): عملکرد و اجزای عملکرد دانه، ماده خشک و شاخص برداشت

به منظور بررسی کارایی باکتری‌های محرک رشد گیاه (Azospirillum spp.) بر عملکرد و اجزای عملکرد دانه، ماده خشک و شاخص برداشت دو ژنوتیپ کلزا، آزمایشی در سال زراعی 89-1388 در ایستگاه تحقیقات کشاورزی گرگان اجرا شد. آزمایش به صورت فاکتوریل در قالب طرح پایه بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار اجرا شد. 8 سطح تغذیه شامل 1- شاهد (بدون کود و بدون باکتری)، 2- توصیه کودی با توجه به آزمون خاک، 3- 50 درصد کود کامل، 4- باکتری جدایه AZ1، 5- باکتری جدایه AZ10، 6- تلفیق 50 درصد کود کامل به علاوه جدایه AZ1، 7- تلفیق 50 درصد کود کامل به علاوه باکتری جدایه AZ10 و 8- تلفیق50 درصد کود کامل به علاوه ترکیب دو جدایه باکتری با دو ژنوتیپ هایولا401 و لاین6 به صورت فاکتوریل با یکدیگر ترکیب و 16 تیمار آزمایش را تشکیل دادند. نتایج نشان داد که اثر تیمارهای تغذیه بر تعداد غلاف در بوته و تعداد دانه در غلاف معنی‌دار نبود، ولی بر وزن هزار دانه، تعداد دانه در متر مربع، عملکرد دانه، ماده خشک اندام‌های هوایی در مرحله رسیدگی فیزیولوژیکی و شاخص برداشت معنی‌دار بود. استفاده از باکتری توانست نقش مثبتی در افزایش وزن هزار دانه ژنوتیپ‌های کلزا داشته باشد. تیمار کود کامل با آزمون خاک با میانگین 2892 کیلوگرم در هکتار بیشترین عملکرد دانه را تولید کرد. بین تیمارهای 50 درصد کود کامل با جدایه AZ1 و 50 درصد کود کامل با دو جدایه باکتری اختلاف معنی‌داری از نظر عملکرد دانه با تیمار کود کامل مشاهده نشد، که این نشان دهنده تاثیر مثبت باکتری جدایه AZ1 بر افزایش عملکرد دانه کلزا بود. تیمار کود کامل با آزمون خاک با میانگین 9140 کیلوگرم در هکتار بیشترین ماده خشک شاخساره در مرحله رسیدگی فیزیولوژیکی را تولید کرد. از طرفی بیشترین شاخص برداشت (9/31 درصد) مربوط به تیمار 50 درصد کود کامل با جدایه AZ1 بود. لاین 6 از نظر عملکرد دانه و شاخص برداشت برتری معنی‌داری نسبت به هیبرید هایولا401 داشت. میانگین عملکرد دانه در هیبرید هایولا401 و لاین6 به ترتیب برابر 2258 و 2504 کیلوگرم در هکتار بود. نتایج این پژوهش نشان داد جدایه AZ1 بر عملکرد دانه کلزا تاثیر مثبتی داشت.